Een van de eerste keren dat Gijs Geertzen (30) en Lynn Zwartsenburg (30) samen een kunstwerk kochten voor in hun huis, ging het niet bepaald zoals in een film. Er kwam geen chique galerie met smetteloze strak-witte muren bij kijken, er was geen dure champagne en het aangeschafte werk – een kleurrijk geborduurd wandkleed in cartoonstijl van een maskerachtig hoofd, gemaakt door Mădălina Mihuțoiu – ging in een plastic tas mee naar huis. “Het ging allemaal wat onhandig,” zegt Gijs lachend. De aankoop vond plaats in de voormalige strokartonfabriek De Toekomst in Scheemda, waar hij en Lynn zojuist een afstudeershow van studenten van Academie Minerva hadden bezocht. “We waren op zoek naar de kunstenaar, Mădălina Mihuțoiu, omdat we haar wilden bedanken, maar konden haar nergens vinden. Toen kwam er iemand op ons af gelopen. Ze keek in de tas en vroeg: waarom zit mijn kunst in die tas?” De realisatie dat iemand haar kunst had gekocht om thuis aan de muur te hangen, emotioneerde haar. Gijs: “Ze had nog nooit wat verkocht en was zo gelukkig. En nu verkopen we ontzettend veel werk van haar.”
Gijs en Lynn hebben er hun werk van gemaakt: kunst van talentvolle noordelijke kunstenaars aan de man brengen. Behalve liefhebbers en fanatiek kunstverzamelaars zijn ze, zo zou je kunnen zeggen, een soort “kunst-mogelijk-makelaars”. Onder de naam De Nieuwe Editie organiseren ze pop-upgaleries waar werk van uiteenlopende makers te zien en te koop is. Galeries met een lage drempel, op verrassende plekken. Denk aan exposities in Museum aan de A tijdens festival WinterWelVaart of in een leegstaand winkelpand tijdens ESNS. Bovendien combineert het tweetal hun exposities steevast met een café of restaurant en live muziekoptredens.
Pop-upgaleries
“We creëren heel graag een soort springplank,” zegt Lynn. “Ook omdat er te weinig platformen zijn om kunst en muziek van beginnende makers te laten zien. We vinden het leuk als verschillende dingen samenkomen en elkaar versterken.” Zoals dus kunst en kopers, en kunst, muziek en een goede keuken. Maar ook: het beste van Lynn en Gijs. Lynn heeft veel marketingervaring en werkt als zelfstandig programmamaker ook nog parttime in de Groninger culturele sector. Zo is ze onder andere betrokken bij het Groninger Museum, Noorderzon en de Museumnacht in Groningen. Gijs voltooide de kunstacademie en een studie onderwijswetenschappen. Na een aantal jaar als onderwijsontwikkelaar aan de medische faculteit van de RUG te hebben gewerkt, blufte hij zich binnen bij een restaurant als ervaren keukenhulp; een lang sluimerende wens, die van hem een kundig kok maakte.
Het belangrijkste vinden we dat we kunst presenteren op een plek en manier die je niet verwacht.
Gijs
Het enige waar het hen nog aan ontbrak, was een plek om van dit alles een kloppend geheel te maken. Tot ze eind 2023, zo’n drie weken voor ESNS van start gingen, ineens een pand tot hun beschikking kregen, pal naast het politiebureau aan de Rademarkt. Lynn trekt een komisch, vies gezicht. “Het was er echt heel smerig, omdat het al een tijd leeg stond.” Voorheen huisde er horecazaak Isla Bonita, dat mede door corona de deuren vroegtijdig had moeten sluiten. In een paar weken tijd toverden Gijs, Lynn en enkele goede vrienden de plek om tot wat achteraf de eerste editie van De Nieuwe Editie werd. Prikkelende kunst aan de muur, Gijs in de keuken en voilà, een bruisende galerie was geboren. Gijs: “Het belangrijkste vinden we dat we kunst presenteren op een plek en manier die je niet verwacht, zodat de drempel om binnen te stappen misschien net wat lager wordt en mensen geïnspireerd raken.”
Waarom zou je in godsnaam kiezen voor alles beige met stalen deuren?
Lynn
Want het idee dat kunst verzamelen alleen iets is voor rijke mensen of ware kenners, is hardnekkig. “Wij willen laten zien dat je voor hetzelfde geld dat je bij een groot concern aan een ‘kunstwerk’ zou uitgeven, je ook iets heel vets kan kopen van iemand die nog op Minerva zit of net is afgestudeerd,” zegt Lynn. Zelf zijn ze het levende bewijs. Naast het wandkleed van Mihuțoiu, kochten ze ook een levensgroot doek van Jhonie van Boeijen, in haar afstudeerjaar van het Frank Mohr Instituut in Groningen, dat sindsdien boven de eettafel hangt. Gijs: “Dit is dus een boodschappentas. Daar maakt ze foto’s van, die ze dan hyperrealistisch naschildert. Ze is gespecialiseerd in glimmende, plastic voorwerpen, heel gaaf. Ze verkoopt nu over de hele wereld.”
Een eclectisch thuismuseum
Behalve op eindexamenexposities vinden Lynn en Gijs hun aanwinsten onder meer bij de Kunstuitleen van Kunstpunt Groningen en op reis. “Je neemt niet alleen kunst mee naar huis, maar ook allerlei verhalen,” licht Lynn toe. “Dat maakt het zo geweldig. Of het nou een klein werkje is of een groot schilderij, er zit altijd een herinnering aan vast.” Gijs vult aan: “Op deze manier stimuleer je niet alleen kunstenaars, maar kan je ook je hele huis als museum inrichten. Lynn: “Ja, hoe vet is dat? Want waarom zou je in godsnaam kiezen voor alles beige met stalen deuren?” Hun eigen rijtjeshuis in de Oosterpark veranderde in de loop der jaren dan ook langzaam in een eclectisch thuismuseum. “Wij houden wel een beetje van kleurrijke, schreeuwerige dingen,” verklaart Lynn de in het oog springende gouden penis (Jurjen Galema) en gouden zwijn (Ottmar Hörl), geglazuurde tompouce (Micky Philips) en grote lichtgevende rode lippen (Studio Job) aan de muren. En hoewel hun smaak behoorlijk overeenkomt, moest Lynn toch even wennen aan de flinke Congolese voodoopop, gemaakt door een onbekende kunstenaar. Het beeld van hout met spijkers, Knondi genaamd, belandde op een kastje in de slaapkamer bij het bed. Als Lynn wakker wordt is niet het eerste wat ze ziet het verstilde schilderij van zwembad De Papiermolen (Otto Krol) dat aan het hoofdeinde van het bed de muur siert, maar de pop op het kastje bij het voeteneind. “Ik vond het een nogal eng ding,” zegt ze. “Dus ik heb er maar een mutsje op gezet, dat kijkt wat vriendelijker.”
Tips voor de beginnende verzamelaar
Hoe en waar begin je nou zelf met een fraaie kunstcollectie? Vijf tips van Lynn en Gijs:
- Stap (online) eens vrijblijvend over de drempel van een (online) galerie, museum of beurs in de buurt en kijk rustig rond. Gijs: “Zo kun je onderzoeken wat je smaak is en wat bij je past.”
- Het maakt niet uit wat voor werk je als eerste koopt: duur, goedkoop, iets ertussenin, van een bekende kunstenaar of een beginnende maker. Zo lang je het zelf maar mooi vindt of door het werk geraakt wordt.
- Ga in je eigen omgeving op zoek naar wat er nog meer is, buiten galeries om. Denk aan een kunstuitleen – bijna elke stad heeft er een – of een afstudeerexpositie.
- Als je iets ziet wat je mooi vindt, vraag aan de kunstenaar wat het kost en ga in overleg over de prijs als je dat wilt (maar hou het redelijk). Dat is spannend, maar niet gek. Bovendien breek je zo het ijs.
- Zoek niet naar het perfecte kunstwerk. Lynn: “Kunst kan ook zijn: de Ketelbinkie-waterkoker van de HEMA of een lavalamp uit de kringloop. Wij hebben ze allebei en ik ben er gek op.”