Chochin

11 oktober 2014 t/m 11 januari 2015

Voor "Chochin" (spreek uit: "tsjootsjin"), de Japanse term voor traditionele lampions, hingen zeven grote Japanse lampions in het Tschumipaviljoen. Deze lampions van rijstpapier en bamboe werden verlicht door gloeilampen die waren aangesloten op luchtdruk-gestuurde dimmers. De luchtdruk-sensors waren goedkope microfoontjes die stuk voor stuk waren geselecteerd op gevoeligheid voor "infrageluid". De luchtdruk-fluctuaties rondom het paviljoen, als gevolg van windvlagen en diepdreunend verkeer, lieten de gloeidraden in de lampen fluctuerend oplichten, soms dromerig kalm en soms ook sterk flikkerend. Dit resulteerde in een voortdurend veranderend lichtspel dat zichtbaar maakte wat anders niet voor ons waarneembaar zou zijn.

De Japanse lampions komen van een speciale winkel in Tokyo, maar zijn niet, zoals gebruikelijk fel rood beschilderd met zwarte karakters en ongeverfde stroken wit tussen het zwart en rood. Beschilderd zijn ze erg mooi en in gebruik bij tempels en traditionele restaurants. Onbeschilderd, zoals in het Tschumi-paviljoen, zie je ze niet in Japan, maar zijn ze des te unieker.

Felix Hess (Den Haag 1941) neemt een unieke positie in tussen wetenschap en kunst. Hij studeerde wis- en natuurkunde in Groningen en deed toen onderzoek naar de beweging van terugkerende boemerangs. Daarna, in Australië, werd hij betoverd door de groepsconcerten van kikkers. Terug in Nederland maakte hij zijn electronische "geluidsbeestjes" als een wetenschappelijk model voor het groepsgedrag van kikkers en sommige insecten. Dit werd echter opgepikt in de kunstwereld als "geluidskunst". Onbedoeld werd hij zo kunstenaar. Zijn onderzoek naar ruimtelijk geluid, stilte en gevoeligheid versterkte zijn belangstelling voor alledaagse maar onopgemerkte verschijnselen om ons heen zoals "infrageluid", luchtdruk en subtiele luchtstromingen. Alles is altijd in beweging. Zijn werk heeft geresulteerd in wonderlijke, poëtische installaties. De projecten die Felix Hess in de tachtiger en negenter jaren heeft gerealiseerd zijn over de hele wereld tentoongesteld. Felix Hess onderzoekt weliswaar de fysieke wereld, maar focust onze aandacht vooral op gevoeligheid zelf.