Allegorie op het goede bestuur

Over dit kunstwerk.

Dit zeventiende-eeuwse werk geschilderd door Hermannus Collenius (1650 - 1723) verbeeldt de Eendracht en Wijsheid als mensfiguren. Het schilderij vraagt aandacht, niet omdat het zoveel fraaier of belangwekkender is, integendeel, omdat de voorstelling in dubbele betekenis duister is. Het trekt om die reden vaak de aandacht en geregeld klinkt de vraag wat de schilder heeft willen uitbeelden.

In 1685 werd Herman Collenius verzocht door het stadsbestuur om een herinnering aan het beleg van Groningen in een schildering vast te leggen, maar Collenius wees dit verzoek af omdat dergelijk werk hem niet zou liggen. De opdracht is toen gegeven aan Folkert Bock. Verondersteld wordt dat Collenius daarom deze allegorische voorstelling heeft geschilderd. Oud gemeentearchivaris, dr. A. T. Schuitema Meijer, zegt in zijn boek:  “Voor menigeen is het een puzzel geweest, wat dit schilderij bedoelt mee te delen. Misschien zal de juiste zin ervan wel voor altijd verborgen blijven, maar in de waardige oude man, gezeten op een zetel waarboven zich op de voorhang het stadswapen bevindt, mogen we wellicht de allegorische uitbeelding van het stadsbestuur zien. De linkerhand van de grijsaard steunt op een groot, met krappen voorzien boek, vermoedelijk het stadboek. Fasces en scepter, symbolisch tekenen van de macht der overheid, worden vastgehouden door een godin. De gehelmde Minerva op de voorgrond, lijkt een booswicht te hebben bedwongen en ontmaskerd.”

Herman Collenius schilderde vaak personificaties, mythische figuren en religieuze voorstellingen. Ruim dertig jaar schilderde hij in Groningen, ondermeer de hoog aangeschreven historiestukken voor het Groningse stad- en provinciebestuur. In de loop der jaren mocht Collenius vele portretten schilderen van leden van welgestelde familie in Stad en Ommeland. Het opvallende aan deze portretten is dat op de achtergrond meestal een Italiaans fantasielandschap en een oranje gekleurde lucht te zien is. Zo zie je of een portret van Collenius is of niet.

Uiteindelijk zijn de werken van Herman Collenius op veel verschillende plaatsen terechtgekomen, ze maken deel uit van particuliere collectie en museumcollecties als het Groninger Museum, Paleis het Loo en Museum Mesdag in Den Haag. Buiten onze landsgrenzen sieren ze vertrekken in Newby Hall North Yorkshire Engeland en New York Verenigde Staten. Collenius gaf Groningen allure.

Er zijn in Nederland drie straten naar Herman Collenius vernoemd: één in Leek, één in Uithuizen, en één in Groningen. De Herman Colleniusstraat in Groningen is bekend om een van de twee watertorens die Groningen rijk is (al staat die formeel aan de Hofstede de Grootkade).

Facts & Figures.

• Kunstenaar(s)
  Herman Collenius

• Jaar van realisatie
  1685

• Afmetingen (in cm)
  230x198

• Collectie
  Stadhuiscollectie

• Kunstsoort
  Schilderkunst

• Techniek
  Olieverf op doek

• Etage
  2