Alleskunner Luuk Wilmering houdt zich bezig met fotografie, collages, installaties en multiples. ‘Multiples?’ hoor ik je denken. Ja, multiples! Multiples worden ook wel kunstenaarsboeken genoemd. Kunst in boekvorm dus, uitgegeven in een beperkte oplage. Boekvorm is overigens een redelijk ruim begrip, sommige werken van Wilmering zijn doosjes met losse inhoud. Een verzameling van dingen die een onderlinge relatie hebben met elkaar. Hij vertelt erover in het Grafisch Museum. “Ik wilde dat kunst op een andere manier zijn weg zou vinden dan door in een museum te hangen.”
Wilmering blijkt een boekenverzamelaar: “Ik houd heel erg van rare boeken. En met rare boeken bedoel ik atlassen, in allerlei soorten. Een atlas is in feite een ding om collecties in te verzamelen. Verzamelingen zijn mooie uitgangspunten voor boeken en veel van mijn eigen boeken zijn dan ook verzamelingen.” Maar waarom nou juist boeken? “Het heeft altijd wel in mijn hoofd gespeeld of ik kunst in oplage kon maken. Ook met het idee dat je het kan delen met vrienden, en mensen het voor niet veel geld kunnen kopen. Dat het op een andere manier zijn weg vindt dan het in een museum hangt en je ernaar kijkt. Bovendien vind ik als je in een museum loopt, kijk je altijd, je zit er niet met je vingers aan. Het mooie aan een boek is dat je er wél met je vingers aanzit. Je hebt er een hele intieme relatie mee.” Ik snap nu ook waarom het maken van multiples hem aanspreekt, dat is natuurlijk nog net wat extra interactie als bij een boek. Objecten vasthouden in je hand, de textuur voelen, het kunnen omdraaien en van alle kanten bekijken - zo wordt het verhaal dat Wilmering vertelt extra persoonlijk.
Hij laat een paar boeken uit zijn verzameling zien: een heuse wolken-atlas, twee exemplaren over huidziektes - de één met illustraties, de andere met creepy foto’s van was-afgietselen, een boekje waarin alle spoorlijnen in Rusland zijn verzameld. Wilmering: “Ik houd van boeken die ik niet begrijp. Dat is eigenlijk hetzelfde bij kunst. Als ik in een museum ben en ik het begrijp het, loop ik door. Als ik het niet begrijp, blijf ik staan: dan intrigeert het mij.”
Geen Photoshop, maar old school knippen en plakken
Naast het deelbaar maken van kunst is er nog een fascinatie die Wilmering bezighoudt: fotografie en hoe dit medium eigenlijk altijd te maken heeft met manipulatie. “Juist omdat we ons wereldbeeld vormen aan de hand van fotografie, met name documentairefotografie, is het altijd onderhevig geweest aan manipulatie. Het kan heel simpel zijn: als je in een reisgids kijkt en het geheel ziet er prachtig uit, maar je ziet nét niet dat lelijke flatgebouw dat er ook nog naast staat.”
Het gaat hier niet over sneaky beeldbewerking anno de 21ste eeuw, zoals vrouwen in tijdschriften die tot perfectie gephotoshopt zijn. Nee.. Wilmering vormt zijn collages op de old school, analoge manier: lekker knippen en plakken. Het is zo in your face dat je er niet omheen kan.
Frans fruit en Picasso
En als Wilmering het doet, doet hij het ook goed. Zo zijn alle collages heel secuur met de hand uitgesneden en past hij soms ook de ouderwetse techniek toe van het retoucheren van beelden: het inkleuren van zwart-wit foto’s. Eveneens gebruikt hij alleen maar originele materialen voor zijn werk. Voor Les beaux fruits de Picasso heeft hij meerdere exemplaren aangeschaft van de boeken ‘Les beaux fruits de France’ en ‘Les sculptures de Picasso’. Beide boeken heeft hij vervolgens verknipt en toen weer samengevoegd. Hierdoor is er als het ware een ‘omarming’ ontstaan: absurde stillevens van beelden die worden vergezeld door fruitstukken.
Een ander voorbeeld is Visiting Versailles et les Trianons. Voor dit boek heeft Wilmering een toeristengids van Versailles uit 1905 als uitgangspunt genomen. De weelderig ingekleurde foto’s heeft hij gecombineerd met zwart-wit World Press Photos, wat een contrast van armoe en overdaad oplevert. Deze gefabriceerde beelden bevatten zoveel detail dat je ernaar bliijft kijken.
Exemplaren van dit boek kun je terugvinden in Centre Pompidou en het MoMa, om maar even een paar musea te noemen. Voor een whopping 600 euro kun jij er ook de trotse eigenaar ervan worden. Tijdens de signeersessie na afloop van zijn lezing blijkt dat je overigens ook voor een meer budgetvriendelijker bedrag van 15 euro al een echte Luuk Wilmering kan bemachtigen. Gelukkig maar, want dat maakt het delen ervan net wat makkelijker.
De lezing van Luuk Wilmering is onderdeel van de lezingenserie ‘Druk, Druk, Druk’, een samenwerking tussen het grafisch museum GRID en theater Bij Vrijdag, sinds kort overburen van elkaar. Van maart tot en met juni wordt er één keer in de maand een persoon uitgenodigd om te spreken over zijn of haar liefde voor kunstenaarsboeken. In deze drukke en vooral digitale tijden een verademing. Print is not dead, people! Ook laat de spreker een aantal boeken achter voor de bezoekers om lekker in te gluren. Een leuk detail waardoor het een extra persoonlijke touch krijgt.