Naar inhoud

Hier een cookie tekst met verwijzing naar de cookies pagina.

Dit zijn de genomineerde kunstenaars voor het Hendrik de Vriesstipendium 2019: Lilian Anneloes (1)

Op zaterdag 14 december is het weer zo ver: Wildvang. Het talentevent met beeldende kunst, literatuur, muziek én de uitreiking van het Hendrik de Vriesstipendium; een stimuleringsbeurs voor jonge, talentvolle Groninger kunstenaars. Dit jaar zijn de genomineerden Lilian Anneloes, Mieke Fokkinga, Reynaert Vosveld en Henrike Scholten. Kunstspot is bij alle kunstenaars langs geweest om ze alvast wat beter te leren kennen. De eerste in de reeks is Lilian Anneloes (1997).

Voor het Hendrik de Vriesstipendium dienen de kunstenaars meestal een heel ambitieus project in die ze altijd eens hebben willen doen, waarmee heb jij de aanvraag ingediend?

“ik heb een redelijk groot plan, dat een jaar omvat. De film die ik wil gaan maken is een een documentaire over de witte heteroman. Een groot onderzoek naar de ‘grote kolonisator’ en is privilege wel wat het lijkt? Hoe ziet hun problematiek er dus uit? Voor de film volg ik twee groepen jongemannen die onderling heel divers zijn, maar ook heel close met elkaar zijn. Het is een belangrijk project voor mij omdat dit een belangrijk keerpunt in mijn feminisme is. Ik heb het namelijk altijd over vrouwen en de vrouwelijke ervaring gehad en over hoe het als vrouw is in de maatschappij en hoe ik daar dingen in zie. Maar ik heb het nooit over mannen gehad. En nu wilde ik heel graag een film maken over de witte heteroman omdat dat vaak in het feminisme wordt neergezet als de grote scapegoat voor alles. Hij heeft de meeste privileges, hij wordt ook niet gediscrimineerd op basis van zijn sexe, gender, huidskleur, dus hij zit boven in dat torentje.

"Ik ben ook die feminist geweest die heeft gezegd ‘ik haat mannen!’ Ik heb ervaring gehad met mannen die écht wel varkens waren. Dat geloofde ik op een gegeven moment ook. Totdat ik op een gegeven moment een nieuwe vriend kreeg en die liet me zien dat mannen ook heel lief kunnen zijn en toen dacht ik eens: ow wacht. Toen ben ik onderzoek gaan doen en dat staat ook in het Manifesto Feministo, mijn scriptie en manifest.

"Het is nu een heel groot keerpunt voor mij, want ik heb heel lang gezegd dat ik niet voor mannen ga spreken in mijn werk. Ik weet dat er problematiek is onder de mannelijke bevolking, zoals  ‘echte mannen huilen niet’, veel geweld onderling, de zelfmoordcijfers zijn veel hoger onder mannen, dat soort dingen. En dat zijn echte problemen die ook écht wel gendergebonden zijn. Dat zijn echte issues. Maar ik heb dat nooit aangekaart omdat ik dacht: dat is niet aan mij, dat is niet mijn verhaal. Net als dat ik niet praat voor iemand van kleur. Ik ben wit, dat is raar. Dat moet je door iemand anders laten vertellen. Maar ik dacht: ik ga nu een docu maken over de witte heteroman en hij vertelt zélf het verhaal. Ik edit het alleen bij elkaar en dat is mijn onderzoek. Ik ga met hun mee en kijk wat hun problematiek is en waar zij tegenaan lopen. Wanneer zijn zij zich bewust van hun privileges en wanneer niet? Wanneer zij bezig zijn met hun gender, hoe hun broek zit of dat soort dingen. Echt de kleine dagelijks dingen, hoe dat voor hen werkt. Ik heb daar wel een hypothese over natuurlijk, maar ik denk omdat het zo’n belangrijk iets is voor mij, zo’n belangrijk onderzoekspunt in mijn werk, dit werk dat ga ik maken. Ook omdat ik dit vanuit een feministisch perspectief wil gaan doen, dus dat het wel vanuit mijn kader als feminist is maar wel in hun leefwereld.”

En daarnaast doe je ook nog een pre-master Kunstgeschiedenis aan de Rijksuniversiteit.

“Dat is puur omdat ik realistisch ben in mijn vak. Dit is puur omdat ik mijzelf staande wil houden.”

Hoe bedoel je?

“Ik vind het verdiepen natuurlijk heel interessant. Ik vind het leuk om onderzoek te doen, dat heb ik altijd gedaan. Maar vooral vanwege de onderwerpen waar ik mee werk, zoals feminisme, activisme, genderrollen en hoe dat allemaal binnen de maatschappij en op een sociologisch niveau werkt. Daar móet je onderzoek naar doen. Als je daar kritiek op gaat leveren, dan moet je weten waar je het over hebt. Er zijn altijd mensen die het niet met je eens zijn. Maar dan moet je dus stevig in je schoenen staan en daarom schrijf ik dus altijd die onderzoeksverslagen. Ik heb over mijn werk The woman as a kitchen table ook veel onderzoeksverslagen geschreven naar aanleiding van de reacties die ik daarop kreeg toendertijd. Ik heb voor mijn scriptie een 95-paginalang manifest geschreven: Manifesto Feministo.

"Het is ook voor mij belangrijk om écht in de kunstpraktijk onderzoek doen in plaats van altijd uit de boekjes. Daar heb ik mij echt aan geërgerd op de universiteit. Omdat daar vooral veel vanuit boeken komt en alles wat daarin staat wordt aangenomen als dé waarheid. Ik heb zo vaak in colleges gezeten waarbij ik dacht: wat zeg je?! Dit is helemaal niet hoe het werkt! Geen van die mensen zijn kunstenaars en toch praten ze allemaal over kunst alsof zij weten hoe het werkt. Terwijl je er dan als kunstenaar tussen zit en alleen maar denkt: jezus, ik moet deze informatie zo snel mogelijk weer vergeten. Dit kan niet de manier zijn waarop ik over kunst nadenk.. Maar toch heeft het ook wel weer iets goeds, want dit worden later de curatoren en de kunstcritici. Dus wat dat betreft ben ik een beetje undercover aan het kijken wat hun denkwijze is.”

Verder ben je online, zoals op Instagram, ook heel actief als kunstenaar en feminist, wat betekent dat voor jou?

“Dat heeft bij mij echt te maken met mijn activisme en dat ik via dat platform allemaal mensen ken en bewust wordt gemaakt van dingen die er gebeuren. Er zijn een aantal mensen die mij binnen mijn activistische feministische bubbel heel belangrijk zijn geweest die ik ken via Instagram. En daarbij vind ik het ergens ook heel fijn om die plek te hebben waarvan je weet dat er mensen zijn die achter je staan, waar je mee kan sparren over onderwerpen. Zulke dingen hebben heel veel waarde voor mij.”