Wat trok jou om deze documentaire te maken?
“Toen ik hoorde over de theorie dat de vrouwelijke kunstenaar barones Elsa von Freytag-Loringhoven (1874-1927) het werk Fountain gemaakt zou kunnen hebben ging mijn hart sneller kloppen. In de kunstwereld wordt van Marcel Duchamp haast een heilige gemaakt. Het zou veel overhoophalen als het bedacht blijkt te zijn door een vrouw! En of dit nu waar is of niet, de gedachte is aantrekkelijk. Ik ben als maker altijd gefascineerd geweest door de obsessie met authenticiteit, met de individuele maker en wat ervoor zorgt dat het ene kunstwerk op een bepaald moment bij het publiek resoneert en het andere niet. Dit zag ik allemaal terugkomen in het verhaal van en rondom Fountain.”
Wat hoop je de kijker mee te geven?
“Ik hoop dat iedereen zijn of haar eigen draai aan de documentaire kan geven en er iets voor zichzelf uit kan halen. Maar voor mijzelf is een heel krachtig element het verhaal van Elsa von Freytag-Loringhoven en de manier waarop haar leven is gelopen. Ze was als vrouw en kunstenaar haar tijd ver vooruit, maar is op tragische wijze overleden en in de vergetelheid geraakt. Er is vrij weinig over haar bekend en qua beeldmateriaal was dat natuurlijk wel lastig voor het maken van een documentaire. Met veel gevonden materiaal langs creatieve wegen heeft dit net als de readymade kunstwerken toch vorm gekregen. En hebben we de barones iets meer tot leven kunnen wekken.”
Zie je dat de positie van de vrouw veranderd is in de kunst vergeleken met toen?
“Het is tragisch om te zien hoe het voor vrouwen zo lastig was om als kunstenaar op de kaart te komen. Ze konden werken wel maken en er incidenteel zelfs een complimentje voor ontvangen tijdens hun leven, maar verkopen of tentoongesteld worden, vergeet het maar. Ze moesten echt vechten voor een plek in die wereld, en werden meestal alsnog vergeten. Het was voor mannen veel makkelijker dan voor vrouwen. We hebben het over ruim 100 jaar geleden, en vergeleken met toen is er veel veranderd, maar ik vind dat die verandering wel langzaam gaat."
De documentaire Alreadymade is vanaf 8 maart te zien in Forum Groningen. Op zondag 7 april om 15.50 uur vindt aansluitend op de filmvertoning een Q&A met Barbara Visser plaats. Meer info via forum.nl.
Dit artikel is verschenen in KUNST. magazine #2