Zilveren kandelaars met gemeentewapen

Over dit kunstwerk.

Op 31 oktober 2023 werd Benno Weinands (taxateur) door een klant gevraagd om een expertiserapport te maken van een schilderij wat ter veiling aangeboden werd in Duitsland. Weinands besloot de gehele catalogus van het veilinghuis door te nemen, waaronder dat van antiek zilver. In de online zilvercatalogus kwam hij een stel kandelaars tegen, die de volgende beschrijving meekregen: “Ein Paar Kerzenhalter 18. Jhdt. Einflammig. Wappengravur. Undeutliche Punzen”. Aan de hand van de vorm van de kandelaars was het mogelijk dat het om Nederlandse exemplaren zou gaan. De tweede foto bevestigde dit verhaal en het was daarmee duidelijk voor Weinands dat het hier om een stel Groninger kandelaars ging.

Het meesterteken was dat van een telg van de gerenommeerde zilversmedenfamilie van Giffen, te weten LVG. Dit meesterteken wordt toegeschreven aan de zilversmid Lucas van Giffen. Het meesterteken werd in Groningen vaak twee keer afgeslagen net als op deze exemplaren. De stadskeur met het voor de stad Groningen herkenbare cijfer in combinatie met de jaarletter was voor Weinands ook snel duidelijk. Dit was het cijfer 7, wat staat voor het zevende alfabet (periode 1749 – 1774) in combinatie met de jaarletter Q, die staat voor het jaar 1764-1765. De kandelaars zijn gemerkt en hebben een gravure in de voet. De gravure is een gekroond wapen, het stadswapen van Groningen met de herkenbare horizontale band in het midden van het wapenschild.

Op het moment dat de kandelaars onder de hamer kwamen, kon Weinands nog steeds niet geloven dat men een uiterst lage richtprijs aanhield voor de kandelaars. De veiling begon: “Verbaasd stak ik mijn biedkaart in de lucht en wachtte op het oogcontact met de veilingmeester of de toezichthouder. De veilingmeester zag mijn biedkaart al snel en €650 was mijn bod. Na nog 4 biedingen heen en weer, stopte het hele biedproces op €800,-. Ik was met stomheid geslagen op het moment dat de veilingmeester het lot al afhamerde”.

Na enig speurwerk in de diverse Groninger naslagwerken over zilver vond Weinands de zusjes van zijn net aangekochte kandelaars. In de beschrijving van deze publicatie worden de kandelaars toegeschreven aan de zoon van Lucas van Giffen, te weten Lambertus van Giffen II, wat goed mogelijk is aangezien Lucas van Giffen reeds in 1758 overleed en zijn weduwe Abigail Oomkens zijn werkplaats voortzette. Verder stond er in de publicatie het volgende: “Twee exemplaren: Gemeente Groningen, Twee exemplaren: Groninger Museum inv.1928-110 (gemeente Groningen)”. Aan de hand van de publicatie ontdekte Weinands dat de door hem aangekochte kandelaars de twee exemplaren zijn die op 11 juni 1976 zijn verdwenen uit de burgemeesterskamer in het Stadhuis. Hij besloot contact op te nemen met Egge Knol, inmiddels oud conservator van het Groninger Museum en groot liefhebber en kenner van Groninger zilver. Het was voor Weinands duidelijk, ondanks de verjaring van de diefstal, dat de kandelaars terug moesten naar de rechtmatige eigenaar en dat was de Gemeente Groningen.

Op 7 december 2023 zijn de kandelaars na een omzwerving van ruim 47 jaar weer terug.

Facts & Figures.

• Jaar van realisatie
  1764

• Collectie
  Stadhuiscollectie

• Kunstsoort
  Ruimtelijk werk

• Etage
  1